کلونینگ و توالی‌یابی بخشی از ژن فسفولیپاز B2 در آسپرژیلوس فومیگاتوس

سابقه و هدف: کپک Mold پاتوژن آسپرژیلوس فومیگاتوس (Aspergillus fumigatus) به‌عنوان یک میکروارگانیسم عامل انواع عفونت‌های ریوی به‌ویژه در افراد دارای ضعف سیستم ایمنی و هم‌چنین آلرژن، آلوده کننده مواد غذایی، مولد میکوتوکسین (Mycotoxin) و در نتیجه عامل میکوتوکسیکوز (Mycotoxicosis) مورد توجه می‌باشد. قدرت تولید انواع فسفولیپازها و به‌ویژه فسفولیپاز (PLB، Phospholipase B) از عوامل کلیدی در ویرولانس این قارچ بوده و کلونینگ و تعیین توالی ژن فسفولیپاز B2 PLB2)، B2 Phospholipose) جهت بررسی ویژگی‌های ژن سنتزکننده PLB2 در این میکروارگانیسم و مقایسه خصوصیات ژن و فرآورده آن با ژن مشابه سایر میکروارگانیسم‌ها انجام گردید. مواد و روش‌ها: DNA ژنومی آ. فومیگاتوس جدا شده از خلط یک بیمار مبتلا به آسپرژیلوزیس ریوی (Pulmonary aspergillosis)، استخراج و تلخیص شد و با استفاده از دژنراتیو PCR (Degenerate PCR)، یک قطعه اولیه از ژن plb2 به طول bp542 به‌دست آمد. سپس با استفاده از PCR برگشتی (IPCR،Inverse PCR )، قطعه طویل‌تری به طول bp1175 به‌دست آمد. توالی نوکلئوتیدی قطعه ژن ثانوی، متعاقب استخراج از ژل، خالص‌سازی، پیوند به وکتور مناسب، ترانسفورماسیون و نهایتاً استخراج از سلول میزبان و تلخیص، تعیین و با تلفیق این توالی با توالی قطعه اولیه، سکوانسی به طول bp1529 حاصل گردید. یافته‌ها: آنالیز فرآورده PCR دژنراتیو اولیه و PCR برگشتی (IPCR) با بلاست X (BLASTX)، در سطح اسیدنوکلئیک، حداکثر 62% هم‌سانی با توالی نوکلئوتیدی ژن لیزوفسفولیپاز١ (LPL1) آسپرژیلوس اوریزه‌آ (A. oryza) و حداقل 39% هم‌سانی با توالی نوکلئوتیدی ژن فسفولیپازB (PLB) کریپتوکوکوس نئوفرمنس Cryptococcus neoformans را نشان داد. نتیجه‌گیری: وجود ژن فسفولیپاز B2 ((PLB2 در ژنوم آ. فومیگاتوس و مشابهت بسیار زیاد قطعه توالی‌یابی شده با ژن فسفولیپاز سایر میکروارگانیسم‌های دارای قرابت فیلوژنیک و یا فاقد قرابت فیلوژنیک با این قارچ نشان‌دهنده انتقال محافظه‌کارانه آن در مسیر تکاملی از ژنوم دودمانی و هم‌چنین نقش اساسی آن برای بیماری‌زایی میکروارگانیسم می‌باشد. توالی نوکلئوتیدی حاصله می‌تواند برای کلون نمودن و تعیین توالی ژن کامل plb2 و تعیین خصوصیات پروتئین (آنزیم) حاصل از ژن و در نهایت طراحی و سنتز واکسن و یا داروی مؤثر بر علیه میکروارگانیسم، مورد استفاده قرار گیرد.